Allahın
Endirdiklərindən Başqasıyla Hökm edənlər Bizdən Deyildir
Allah Təala belə buyurmuşdur:
"..... Allahın nazil etdiyi ilə hökm verməyənlər - məhz onlar
kafirlərdir.." (5,Maidə,44)
Huzeyfe radıyallahu ənhin yanında bu ayə
oxunduğunda biri: "Şübhəsiz bu İsrailoğulları haqqındadır" dedi.
Bunun üzərinə Huzeyfe radıyallahu ənh dedi ki: "Əgər şirin şeylər sizin,
ağrılı şeylər onların olacaqsa İsrailoğulları nə yaxşı qardaşdırlar! Xeyr!
Nəfsim əlində olana and içərəm ki, addım-addım eynilə onlar kimi eyni yolu
izləyəcəksiniz. ".. [1]
Allah'dan başqa bir kimsənin hökmünün
Allah'ın hökmündən daha üstün və ya bərabər olduğuna inanmaq dindən çıxaran
böyük bir şirkdir. Çünki bu, Quranı yalanlamaqdır. Allah Təala belə
buyurmuşdur:
"Onlar cahiliyyə dövrünün hökmünümü istəyirlər?
Qəti inanan bir camaat üçün Allahdan daha yaxşı hökm verən kim ola bilər?" (5,Maidə,50)
"Məgər Allah Hökm edənlərin ən üstünü
deyilmi?" (95,Tin,8) Bu sual (sual)
takriridir. Yəni Allah Təala
hökm edənlərin ən yaxşı hökm edənidir. Ondan başqa kimsənin hökmü O'nun
hökmündən daha gözəl ola bilməyəcəyi kimi, ona bərabər də ola bilməz.
Bir kimsənin Allah'ın endirdiyi xaricində
bir hökmün caiz olduğuna inanması böyük şirkdir. Çünki bu, Kitab və sünnə'nin
qəti naslarının və Müsəlmanların Allah'ın endirdiyindən başqasıyla hökm etmənin
haram olduğuna dair qəti icmalarının ziddinə inanmaqdır
Allah'ın Kitabı və Rəsulu sallallahu
əleyhi və selləm'in sünnə'sində gələnə müxalif şəriət və ya qanun qoyub bu
qanunla hökm etmənin caiz olduğuna inanaraq və ya bu qanunun Allah'ın hökmündən
daha xeyirli olduğuna və ya bərabər olduğuna inanaraq onunla hökm etmək dindən
çıxaran bir şirkdir.
Atalarının, babalarının və ya qəbiləsinin
- bəzilərinin "əs-Sulum" dedikləri adətləriylə, bunların Allah'ın
hökmünə müxalif olduğunu bildikləri halda, bunların Allah'ın hökmündən daha
üstün və ya ona bərabər olduğuna və ya onunla hökm etmənin caiz olduğuna
inanaraq hökm etmək, dindən çıxaran böyük bir şirkdir.
Allah'ın şəriətindən başqasıyla hökm edən
kimsəyə razı olaraq itaət etmək, onların sözünü Allah'ın hökmünə hirslənərək və
ya başqasıyla hökm etmənin caiz olduğuna inanaraq ya da bu hökmün Allah'ın
hökmündən üstün yaxud ona bərabər olduğuna inanaraq Allah'ın şəriəti qabağına
keçərmək dindən çıxaran böyük şirkdir.
Allah'ın şəriətiylə hökm etməməyə, İslam
ilə döyüşərək və ona nifrət edərək bəşəri qanunlarla hökm etməyə çağırmaq
küfrdür. Məsələn qadınların açılmasına, qadınların məktəblərdə və işyerlərində
xarici kişilərlə birlikdə tapılmasına, faiz tətbiqinə, çox evliliyi qadağan
etməyə və Allah'ın şəriətinə hərb açan digər şeylərə çağırmaq kimi. Bunların
pisliyə və Allah'ın diniylə vuruşmağa dəvət etmək olduğunu bildiyi halda bir
kimsə zatən belə bir şeyə müraciət etdisə, onun zahirdeki vəziyyəti; bunları
ancaq kafirlərə və qanunlarına olan sevgisindən, bunların Allah'ın şəriətindən
üstün olduğuna inanmasından və ürəyində İslam dininə və hökmlərinə qarşı
məmnunsuzluq olduğundan etmişdir.
Bütün bunlar dindən çıxaran şirk və
küfrdür. Vəziyyətinin həqiqəti belə olan bir kimsə böyük şirkə düşmüşdür. Əgər
Müsəlmanlardan olduğunu göstərirsə yenə o münafiqdir. Bir şeyə dəvət etmək, ona
yalnız tabe olmaqdan daha pisdir.
Hafiz İbn Qəyyım, Kitabu's-Salat'ta
etiqad küfrü ilə əməl küfrünü bir-birindən ayırmış, Allah'ın endirdiklərindən
başqasıyla hökm etmənin əməl küfrü olduğunu zikr etmiş və bu mövzuda sələfdən
açıq naslar nəql etmişdir. Bu küfrün dindən çıxaran bir küfr olmadığını zikr
edərək sonra belə demişdir: "Bu təfsilat, Allah'ın Kitabını, İslamı, Küfrü
və ləvazimatını, insanların ən yaxşı bilənləri olan səhabələrin fikiridir. Bu
məsələlər ancaq onlardan alınar. Sonrakılar bunlarda nəzərdə tutulanı
anlamamışlar və iki təriqətə ayrılmışlardır...".. [2]
Münafiqlərin ən aşkar sifətlərindən biri
də vəkillərin və ya əvvəlkilərin fikirlərindən yaxud keçmiş qanun və
konstitusiyalardan yaradılan bəşəri fikirlərlə hökm etmələridir. Kitab və
sünnə'ni tərk edərək arxalarına atan münafiqlər, insanların əllərinə
alovlandırdıqları, fikirlərinin zibilliklərindən ibarət olan bu qanunlar ilə
hökm edərlər. Rəsulullah sallallahu əleyhi və selləm'in əsrində bu şəkildə
Allah'ın və rəsulun'un hökmündən üz çevirib insanların fikirləriylə hökm etmək
istəyirdilər. İşdə onlar bu gün də əvvəlki münafiq atalarının yolunu izləyərək,
Allah'ın hökmünü tərk edir və bəşəri hökmlərə qaçırlar. Allah belə buyurarkən
nə də doğru söyləyir;
"Sənə nazil edilənə və səndən əvvəl nazil
edilənlərə iman gətirdiklərini iddia edənləri görmədinmi? Onlar mühakimə
olunmaları üçün tağuta müraciət etmək istəyirlər. Halbuki onlara tağuta inanmamaq
əmr olunmuşdur. Şeytan isə onları dərin bir azğınlığa salmaq istəyir… Onlara:
"Allahın nazil etdiyinə və Elçisinə tərəf gəlin!"- deyildikdə,
münafiqlərin səndən nifrətlə üz çevirdiklərini görürsən.." (4,Nisa,60-61)
Şövqəni, deyir ki; "Burada özlərinin
Allah'ın rəsula endirdiyi Qurana və ondan əvvəlki peyğəmbərlərə endirilənlərə
iman etdiklərini iddia edən bu kəslərin halına Rəsulullah sallallahu əleyhi və
selləm'in çaşması söz mövzusu edilir. Bu iddiaları boşa çıxarılır və onların
heç bir əsas üzrə olmadıqları açıqlanır. Çünki onlara Allah rəsulun'a
endirilənə və ondan əvvəlkilərə müraciət etmələri əmr edilmişkən, onlar tağuta
mühakimə olmaq istəməklə söymüş olurlar.
Onların bəşəri qanunlarla mühakimə olma
istəkləri dayanmadı, hətta insanları bu qanunlara
mühakimə olmağa çağırar hala gəldilər.
Allah'ın Kitabı və Rəsulu sallallahu əleyhi və selləm'in sünnə'si ilə mühakimə
olmaq istəyənlərə mane oldular. Bunun nəticəsində idarə edənlərin və idarə
olunanların çoxunun müsəlman olduğu bu günlərdə, Kitab və sünnə ilə mühakimə
olma barəsində müsəlmanın əqidəsi ayakaltına alınar oldu. Olan oldu, dünya
başqalaşdı, əsr dəyişdi, Kitab və sünnə ilə hökm vermək arxaya atıldı. Müasir
dünyanın lağ mövzusu oldular. Bu sözlərin sahibləri küfrə düşdülər. Allah
bizlərə Kitabında başqa bir şəkil daha göstərir;
"Münafiqlər: "Allaha və Peyğəmbərə
iman gətirdik, itaət etdik!"- deyirlər. Bundan sonra isə onlardan bir
dəstə üz çevirir. Onlar mömin deyillər. Aralarında hökm vermək üçün Allahın və
Onun Elçisinin yanına çağırıldıqları zaman onlardan bir dəstə üz çevirir. Onlar
haqlı olsaydılar, itaət edib onun yanına gələrdilər. Onların qəlbində
xəstəlikmi var? Yoxsa onlar şübhəyəmi düşüblər? Ya da Allahın və Onun Elçisinin
onlara haqsızlıq edəcəklərindən qorxurlar? Xeyr, məhz onlar zalımdırlar.!" (24,Nur,47-50)
İbn Cərir, bu ayələr haqqında belə deyər;
"Münafiqlər, "Allah'a və Peyğəmbərinə iman etdik və onların əmrlərinə
itaət etdik." deyərlər. Sonra da içlərindən bir qrup üz çevirərək
uzaqlaşar. Beləcə sözləri davranışlarına uyğun gəlməz. Etməyəcəkləri bir şeyi
söyləyərlər. Bu səbəblə onlar, mömin deyildirlər. Bu münafiqlər, anlaşılmazlığa
düşdükləri xüsuslarda, Məhəmməd sallallahu əleyhi və selləm'in, aralarında hökm
verməsi üçün, Allah'ın kitabına və Rəsulun'un hakimliyinə dəvət edildikləri
zaman, içlərindən bir qrup haqqı qəbuldan üz çevirər və Rəsulullah sallallahu
əleyhi və selləm'in verdiyi hökmə razı olmaz…"
Onların halı bu gün belədir və hətta daha
da şiddətlidir. "Onlar
cahiliyyə dövrünün hökmünümü istəyirlər? Qəti inanan bir camaat üçün Allahdan
daha yaxşı hökm verən kim ola bilər?"
(5,Maidə,50) Oxunanlar, onların münafiq atalarının gedişatıdır. Ayələr onlar haqqında enmişdir. Çünki
onlar bu minval üzrə yol götürmüşlər. Halbuki Allah'ın Kitabında bunları da
oxuyarlar;
"Xeyr! Sənin Rəbbinə and olsun ki, onlar
öz aralarında baş verən çəkişmələrdə səni hakim hesab etməyincə, sonra da
verdiyin hökmlərə görə özlərində bir sıxıntı duymadan tam təslim olmayınca iman
gətirmiş olmazlar." (4,Nisa,65) Bəli, onlar bu
ayələri də oxuyurlar lakin nifaq və dinə tələ qurmaq üçün, axirətə qarşı
dünyanı seçərək oxuyarlar!
Sünnə'nin
Bağlayıcılığını İnkar edənlər Bizdən Deyildir
İbn Abdilberr belə demişdir: "Bidət
əhli, sünnə'dən üz çevirməkdə icma edərək Allah'ın Kitabını sünnə'nin bəyan etdiyindən
fərqli şəkildə şərh etmişlər, həm sapmışlar həm də sapdırmışlar. Köməyin
kəsilməsindən Allah'a sığınarıq və rəhmətiylə Tofiq və ismət diləyərik. Necə ki
Peyğəmbər sallallahu əleyhi və selləm'dən bunu qadağan etdiyi rəvayət
edilmişdir: Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu: "Ümmətim haqqında ən çox korktuğum şey;
alim dilli olub Quran ilə mübarizə edən münafiqdir. ".. [3]
Allah Azze və Celle belə buyurmuşdur:
"Münafiqlər sənin yanına gəldikləri zaman:
"Biz şəhadət veririk ki, sən Allahın Elçisisən!"- deyirlər. Allah da
bilir ki, sən Onun Elçisisən. Allah şahiddir ki, münafiqlər əsl yalançıdırlar.
Onlar andlarını sipər edib insanları Allah yolundan döndərdilər. Həqiqətən,
onların törətdikləri əməllər necə də pisdir!. Bu ona görədir ki, onlar iman
gətirdikdən sonra kafir oldular. Sonra da onların qəlbinə möhür vuruldu. Artıq
onlar anlamırlar." (63,Munafiqun,1-3)
"Xeyr! Sənin Rəbbinə and olsun ki, onlar
öz aralarında baş verən çəkişmələrdə səni hakim hesab etməyincə, sonra da
verdiyin hökmlərə görə özlərində bir sıxıntı duymadan tam təslim olmayınca iman
gətirmiş olmazlar." (4,Nisa,65)
"Onlara: "Allahın nazil etdiyinə və (Mühakimə olmaq üzrə) Elçisinə tərəf
gəlin!"- deyildikdə, münafiqlərin səndən nifrətlə üz çevirdiklərini
görürsən." (4,Nisa,61)
"Hər kəs doğru yol ona bəlli olduqdan
sonra Peyğəmbərə qarşı çıxsa və möminlərin yolundan başqa bir yolla getsə, onu
üz tutduğu yola yönəldər və Cəhənnəmdə yandırarıq. Ora nə pis dönüş yeridir.!" (4,Nisa,115)
"Münafiqlər: "Allaha və Peyğəmbərə
iman gətirdik, itaət etdik!"- deyirlər. Bundan sonra isə onlardan bir
dəstə üz çevirir. Onlar mömin deyillər. Aralarında hökm vermək üçün Allahın və
Onun Elçisinin yanına çağırıldıqları zaman onlardan bir dəstə üz çevirir. Onlar
haqlı olsaydılar, itaət edib onun yanına gələrdilər. Onların qəlbində
xəstəlikmi var? Yoxsa onlar şübhəyəmi düşüblər? Ya da Allahın və Onun Elçisinin
onlara haqsızlıq edəcəklərindən qorxurlar? Xeyr, məhz onlar zalımdırlar.!" (24,Nur,47-50)
"Sözsüz ki, kafir olanlar, insanları Allah
yolundan sapdıranlar və hidayət yolunu tanıdıqdan sonra Peyğəmbərə qarşı
çıxanlar Allaha heç bir zərər vura bilməzlər. Allah onların bütün əməllərini
puça çıxaracaqdır." (47,Məhəmməd,32)
Mikdam b. Madikerb radıyallahu ənh'dən:
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu: "Bunu qəti olaraq bilin ki; Mənə Quran və onun bir misli daha
verilmişdir. Qarını tox olduğu halda rahat kreslosuna oturaraq; "Bu Qurana
sarılınız; onda halal olaraq nəyi görürsünüzsə onu halal qəbul edin, nəyi də
haram görürsünüzsə onu da haram bilin" deyəcək bəzi kəslər gəlmək üzrədir.
Diqqət yetirin! Heç şübhəsiz Allah Rəsulunun qadağan etdiyi şey də Allahın
haram etdiyi şey kimidir. ".. [4]
* İrbad b. Sariye radıyallahu ənh'dən:
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm buyurdu ki: "Gözləyirəm ki, biriniz kreslosuna qurulmuş halda Qurandakılar
xaricində bir haram olmadığını zənn etsin! Diqqət yetirin! Mənim əmr
etdiklərim, nəsihət etdiklərim və qadağan etdiklərim Quranın hökmü kimi və ya
ondan çoxudur. ..".. [5]
* Əbu Rəfi radıyallahu ənh'dən:
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm buyurdu ki: "Sizdən birinin kreslosuna söykənmiş halda, özünə əmr etdiyim və ya
qadağan etdiyim bir şey çatdığı zaman: "Onu bilməm, biz tək Allahın
kitabında tapdığımıza tabe olarıq (digər rəvayətdə: "Biz bunu bilmərik,
İşdə bu Allahın kitabıdır, bu onda yoxdur") dediyini görməyim".. [6]
Xalid b. əl-Velid radıyallahu ənh'dən:
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm buyurdu ki: "Diqqət yetirin! heçkimsə kreslosuna söykənmiş halda: "Allahın
kitabında halal tapdığımızı halal, haram tapdığımızı haram sayarıq deməsin.
Diqqət yetirin! razılaşmalıların mallarını haram edirəm. "..[7]
* Əbu Hureyre radıyallahu ənh'dən:
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm buyurdu ki: "Sizdən birinə məndən bir hədis çatdığında kreslosuna söykənmiş
olaraq: "Mənə Qurandan oxu" deyərkən tapmayım. ".. [8]
* Əbu Səid əl-Hudri radıyallahu ənh'dən:
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm buyurdu ki: "Bəlkə də bir adam məni yalanlar, kreslosuna qurulmuş halda:
"Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm bunu söyləməz" deyər. "..[9]
* İbn Abbas radıyallahu ənh'imədən:
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm buyurdu ki: "Haşaya səhabələrinə nə olur ki məni yalanlayırlar? Bəlkə biriniz
kreslosuna söykənmiş olaraq Allahın nemətlərini yerkən, özünə mənim hədislərim
gətirilər də: "Bundan mənə nə! Yanımızda Allahın kitabı var" deyər.
Sizi qadağan etdiyimiz şeylərə son verin, əmr etdiklərimizə də tabe olun.
"..[10]
* Cabir radıyallahu ənh'dən: Rəsulullah
sallallahu əleyhi və səlləm buyurdu ki: "Bəlkə
birinizə mənim hədisim gətirildiyində kreslosuna söykənər də: "Bunu
buraxın, biz Allahın kitabında tapdığımıza tabe olarıq" deyər." Digər
rəvayətdə: "Yaxında qarını tox bir kimsə rahat kreslosuna söykənmiş bir
halda, özünə məndən bir hədis çatdırıldığında: "İşdə Allahın kitabı! Onda
halal tapdığımızı halal, haram tapdığımızı haram sayarıq" der.."…
[11]
* Məhəmməd b. el-Munkedirdən mürsəl
olaraq eynisi rəvayət edilmişdir. [12]
* Tovuz rahimehullah'dan mürsəl olaraq:
"Nəbi sallallahu əleyhi və səlləm vəfat xəstəliyində belə buyurdu: "Şübhəsiz mən ancaq Allahın kitabında
halal etdiyini halal etdim və ancaq Allahın kitabında haram etdiyini haram
etdim. "..[13]
Əbu Hureyre radıyallahu ənh'dən:
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu: "Sizə onlardan sonra havalanmayacağınız iki şey buraxdım; Allahın
kitabı və sünnəm. Bu ikisi havz axana qədər ayrılmadan gələcəkdir. "..[14]
Hatib əl-Bağdadi, isnadıyla Əbu Səid
əl-Hudri radıyallahu ənh'dən rəvayət edir: Rəsulullah Sallallahu əleyhi və
səlləm, vəfat etdiyi xəstəliyində yanımıza çıxıb gəldi. Biz səhər namazında
idik və Əbu Bəkir radıyallahu ənh geri çəkilmək istədi. Rəsulullah Sallallahu
əleyhi və səlləm ona yerində qalmasını işarə etdi və insanlarla birlikdə namazı
qıldı. Namaz bitincə Allah'a həmd-u səna edərək belə buyurdu: "Ey insanlar! Sizə iki ağırlıq buraxdım;
Allahın kitabı və sünnəm. Quranı sünnəmlə danışdırın, bu barədə sapmayın! Çünki
bu ikisinə tutunduğunuz sürece gözlərin kor olmaz, ayaqlarını sürüşməz və
əlləriniz aciz qalmaz. "..[15]
Ukbe b. Əmir radıyallahu ənh'dən: Rəsulullah sallallahu
əleyhi və səlləm buyurdu ki:
"Ümmətimin həlakı kitab və süd
haqqında olacaq!" Bunların kimlər olduğu soruşulduğunda Nəbi sallallahu
əleyhi və səlləm buyurdu ki; "Quranı
öyrənəcəklər və onu Allahın endirdiyindən (sünnə'dən) başqasıyla şərh edərək iman
edənlərlə mübarizə edəcəklər, südü sevəcək (şəhvətlərinə uyğun gəlib) camaatı
və Cümə namazlarını tərk edərək bədəviləşəcəklər. "..[16]
Huzeyfe radıyallahu ənh belə demişdir: "Dininizdən ilk itirəcəyiniz şey huşu,
son itirəcəyiniz şey isə namazdır. İslamın bağları bir-bir həll ediləcək,
qadınlar aybaşılı ikən namaz qılacaq, bir ayaqqabının çaşmadan digərinin
addımlarını izləməsi kimi eynilə sizdən əvvəlkilərin yolunu addım-addım
izləyəcəksiniz. Sonunda bir çox təriqətlərdən iki təriqət qalacaq, bunlardan
biri: "Nə üçün beş vaxt namaz qılırıq? Bizdən əvvəlkilər havalanmış. Allah
Təala yalnız belə buyurur: "Gündüzün iki başında (əvvəlində və
axırında) və gecənin bəzi saatlarında namaz qıl!..." (11,Hud,114) Beləcə onlar yalnız üç vaxt namaz qılacaqlar. Digər
təriqət də belə deyər: "Möminlərin Allaha imanı, mələklərin imanı kimidir.
Aramızda kafir və münafiq yoxdur." Allahın onları Dəccal ilə birgə
haşretmesi bir haqqdır. ".[17]
Bir tarikinde ikinci təriqətin tərifi bu
lafızla gəlmişdir: "Bir qövm
gələcək, qibləyə yönəlib namaz qılan kimsənin imanına şahidlik edəcək"[18]
el-Acurrinin rəvayətində bu çox vardır: "Hətta onlar arasında namaz qılmayanlar
belə olar. Onlar qədəri yalanlarlar. Dəccalın çıxış səbəbi onlardır. Allahın
onları Dəccala qatması bir haqqdır. ".[19]
Huzeyfe radıyallahu ənh yenə belə
demişdir: "Şübhəsiz mən iki din
bilirəm ki ikisinin mənsubları da cəhənnəmdədir. Bir birlik: "Zina etsə
də, adam öldürsə də, iman sözdən ibarətdir" deyər. Digər birlik:
"Bizdən əvvəlkilər pozğunlar idi" deyərlər və "Nə üçün beş vaxt
namaz qılırıq, o yalnız iki vaxtdır: işa namazı və sübh namazı" deyərlər.
".[20]
Ömər b. əl-Hattab radıyallahu ənh belə
demişdir: "Şübhəsiz ki sizinlə Quranın təşbehliləri haqqında mübahisə edəcək insanlar gələcəkdir. Onların
yaxalarından sünnə'lərlə yapış. Çünki sünnə səhabələri, Allah'ın kitabını ən
yaxşı bilənlərdir. ".[21]
Hubeyb b. Əbi Fudale el-Mekkidən:
"Bu məscid edilib də Məscid halına gətirildiyi zaman İmran b. Husayn
otururdu. Onun yanında şəfaətdən bəhs etdilər. Birlikdən biri: "Ey Əbu
Nuceyd! Şübhəsiz ki sizlər bizə Quranda əslini tapa bilmədiyimiz hədislər izah
edirsiniz" dedi. Bunun üzərinə İmran b. Husayn hirsləndi və o adama:
"Quranı oxudunmu?" dedi. Adam:
"Bəli" dəyincə belə dedi:
"Orada maqrib namazının üç rükət,
işa namazının dörd, sübh namazının iki, zöhr namazının dörd və əsr namazının
dörd rükət olaraq zikr edildiyini gördünmü?" Adam: "Xeyr" dedi.
İmran:
"O halda bunu haradan öyrənirsiniz?
Sizlər bizlərdən və biz də Rəsulullah sallallahu əleyhi və selləm'dən
öyrənmədikmi? Hər qırx dirhəmdə bir dirhəmini, bu qədər qoyunda bu qədərini, bu
qədər dəvədə bu qədərini zəkat olaraq verməyi orada gördünüzmü, Quranda
tapırsınızmı?" dedi. Adam: "Xeyr" dedi. İmran radıyallahu ənh:
"Yaxşı, bunu haradan götürdünüz? Biz
Rəsulullah sallallahu əleyhi və selləm'dən, siz də bizdən götürmədinizmi?
Quranda "və qədim evi (Kəbəni) təvaf etsinlər." (22,Həcc,29) əmrini gördüyünüzdə yeddi təvaf edin,
mövqenin arxasında iki rükət namaz qılın əmrini də gördünüzmü? Bunu Quranda
tapırsınızmı? Bunları kimdən öyrəndiniz? Bizdən götürmədinizmi? Bizlər də Nəbi
sallallahu əleyhi və selləm'dən öyrənmədikmi? Yenə Quranda; "İslamda celeb və ceneb ilə şigar nikahı
yoxdur" hökmünü tapırsınızmı?" dedi. Adam: "Xeyr"
dəyincə İmran radıyallahu ənh belə dedi:
"Mən Rəsulullah sallallahu əleyhi və
selləm'i belə buyurarkən eşitdim: "İslamda
celeb[22], ceneb[23] və şigar nikahı [24] yoxdur"..[25]
Alkame, Abdullah (b. Məsud) radıyallahu
ənh'dən belə dediyini rəvayət edir: "Allah döymə edənə və etdirənə, qaş
aldırana, gözəl görünmək üçün Allah'ın yaratdığını dəyişdirərək dişlərini
düzəltdirənə lənət etsin." Bu sözlər Esed oğulları qəbiləsindən, özünə
Ummi Ya'qub deyilən bir qadına çatınca, gəldi və belə dedi: "Sənin belə və
belə edənlərə lənət etdiyin mənə çatdı." İbn Məsud radıyallahu ənh:
"Rəsulullah sallallahu əleyhi və
selləm'in lənət etdiklərinə və Allah'ın Kitabında lənət etdiklərinə mən nə üçün lənət etməyim?" dedi. Qadın:
"Mən iki qapaq arasındakıları oxudum amma sənin dediklərini görə
bilmədim" dedi. İbn Məsud radıyallahu ənh:
"Əgər oxusaydın görərdin. Bu ayəni
oxumadınmı?: "….Peyğəmbər
sizə nə verirsə, onu götürün, nəyi də qadağan edirsə, ondan çəkinin…" (59,Həşr,7)" dedi. Qadın: "Bəli" dedi. Bunun
üzərinə İbn Məsud radıyallahu ənh: "İşdə Nəbi sallallahu əleyhi və səlləm
də bundan qadağan etməkdədir. "..[26]
Yala b. Hakim, Səid b. Cubeyrdən rəvayət
edir: "Səid b. Cubeyr bir gün Nəbi sallallahu əleyhi və selləm'in bir
hədisini rəvayət etdi. Biri: "Allah'ın kitabında buna zidd vəziyyət
vardır" dedi. O da dedi ki: "Görürəm ki, sənə Rəsulullah sallallahu
əleyhi və selləm'dən hədis rəvayət edirəm, sənsə Allah'ın kitabına zidd
olduğunu söyləyirsən. Halbuki Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm Allah'ın
kitabını səndən yaxşı bilərdi. "..[27]
Kitablarda Tapdıqları
Qur'an və Sünnə Naslarıyla Əməl Edənlərin Təriflənməsi
Əbu Cümə əl-Ənsarı radıyallahu ənh dedi
ki: "Biz belə dedik: "Ey Allah'ın rəsulu! Bizdən daha böyük əcr
götürəcək bir birlik varmı? Biz sənə iman etdik və tabe olduq." Buyurdu
ki:
"Sizin
üçün buna nə maneə ola bilər ki, Allahın rəsulu aranızdadır. Sizə səmadan vəhy
gəlməkdədir və mən sizin aranızdayam. Əksinə sizdən sonra bir cəmiyyət ki,
kitab onlara iki lövhə arasında gəlir, ona iman edərlər və onda olanlarla əməl
edərlər. İşdə onlara sizin əcrinizdən daha böyüyü veriləcək. "..[28]
İbn Kəsr dedi ki: "Bu hədisdə vicade
(kitabda tapma yolu) ilə əməl etmənin dəlili vardır. Çünki bundan ötəri
təriflənmişlər və bu xüsusiyyətdən ötəri əcrlərinin böyüklüyü zikr edilmişdir.
Abdullah b. Əmr b. əl-As radıyallahu
ənh'imədən: Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu: "İman baxımından xalqın ən xoşunuza
gedənlər kimlərdir?" səhabələr: "Mələklərdir" dedilər.
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm: "Onlar
rəbləri qatında olduqları halda necə iman etməsinlər?" buyurdu. Səhabələr:
"Nəbilərdir" dedilər. Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm: "Onlara vəhy endiyi halda necə iman
etməsinlər?" buyurdu. "O halda kimlərdir ey Allah'ın
rəsulu?" dedilər. Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu:
"Diqqət
yetirin! İman baxımından xalqın ən xoşuna gələnləri sizdən sonra gələcək olub
da səhifələr bulan, onda olan yazıya iman edənlərdir. "..[29]
Ənəs radıyallahu ənhdən: Nəbi sallallahu
əleyhi və səlləm belə buyurdu:
"İman
baxımından ən bəyənilən birlik kimlərdir?" Səhabələr: "Mələklərdir" dedilər.
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm: "Mələklər
necə iman etməsinlər ki?" buyurdu. "Nəbilərdir" dedilər.
Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm: "Nəbilərə
vəhy enərkən necə iman etməsinlər?" buyurdu. "Səhabələrdir"
dedilər. Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu: "Səhabələr nəbilərlər birlikdə olduqları
halda necə iman etməzlər? Lakin insanların iman baxımından ən bəyənilənləri
sizdən sonra gələcək olub, vəhydən bir kitabı bulan, ona iman edən və ona tabe
olanlardır. İşdə onlar insanların - və ya xalqın - iman baxımından ən
bəyənilənləridirlər. "..[30]
Ömər b. əl-Hattab radıyallahu ənhdən:
Nəbi sallallahu əleyhi və səlləm ilə birlikdə otururdum. Rəsulullah sallallahu
əleyhi və səlləm belə buyurdu:
"İman əhli
arasında ən üstün olanların kimlər olduqlarını bilirsinizmi?" Səhabələr: "Ey Allah'ın rəsulu!
Mələklərdir" dedilər. Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm: "Bəli onlar belədir. zatən belə olmaları
da onlar üçün bir haqqdır. Buna nə maneə var ki? Allah onları bu mövqeyə
yerləşdirmişdir. Nəzərdə tutduğum başqalarıdır." Dedilər ki: "Ey
Allah'ın rəsulu! O halda onlar Allah Təalanın peyğəmbərlik və risalət verərək
ikramda bulunduğu nəbilərdir." Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm: "Bəli, onlar belədirlər. Belə olmaq da onların
haqqıdır. Allah onları bu mövqeyə yerləşdirmişkən belə olmalarına nə mane var
ki? Nəzərdə tutduğum başqalarıdır." Biz: "O halda kimlərdir ey
Allah'ın rəsulu?" dedik. Buyurdu ki: "Kişilərin sulblerinde olan, məndən sonra gələcək kəslərdir. Məni
görmədikləri halda iman edəcəklər. Asılı səhifələr tapacaq və içində yazılı
olanlarla əməl edəcəklər. İşdə bunlar iman əhlinin ən fəzilətliləridirlər.
"..[31]
1 Səhih məvkuf. Hakim (2/312) Əbu Nuaym, Hilye (4/179) Mervezi, əs-Sunne (75)
Veki, Ahbaru Kudat (1/40)
2 Kitabu's-Salat (s.
55-59)
3 Səhih. əl-Firyabi Sifətin-Nifaq (s. 13) əl-Mecma (1/187) əl-Elbani,
əs-Səhihə (1013) Sahihu't-Tergib (128, 129)
4 Səhih. Əbu Davud (4604) Tirmizi (2664) İbn Macə (12) İbn Hibban (1/189)
Darimi (606) Hakim (1/191) Əhməd (4/131, 132) Darekutni (4/287) Taberani
(20/274, 283) Taberani Musnedu'ş-Şamiyyin (1061) İbn Abdilberr ət-Temhid
(1/150) Beyhaki (9/332) Beyhaki Delail (1/24, 6/549) Hatib əl-Fakih
vəl-Mutefekkih (257-259) Hatib, əl-Kifaye (5-7) Herevi Zemmu'l-Kelam (211, 212)
İbn Batta əl-İbane (62, 63) Tahavi Şərhi Meani'l-Asar (4/209, 242) Uşeyb, Cuz
(nömrə: 50) Əbu Sad əs-Səm'əni Edebu'l-imla (s.
3)
5 Səhih. Əbu Davud (3050) Taberani (18/258) Taberani Evsat (7/184)
Taberani Musnedu'ş-Şamiyyin (695) İbn Abdilberr ət-Temhid (1/149) Beyhaki
(9/204) İbni Həzm əl İhkam (2/159) Hatib əl-Kifaye (8)
6 Səhih. Hakim (1/190, 191) İbni Hibban (1/190) Əbu Davud (4605) Tirmizi
(2663) İbn Macə (13) Əhməd (6/8) Buxari Tarihul Kəbir (7/288) Taberani (1/295,
316) Beyhaki (7/76) Beyhaki Delail (1/24, 6/549) Beyhaki Marife (1/67) İbni
Abdilberr Camiul Beyani'l-əlm (2/189) Hatib, əl-Fakih vəl-Mütefekkıh (256)
Hatib əl-Kifaye (9, 10) Şafii Risalə (s. 89, 90, 225, 403) Şafii Müsned (32,
729, 1154) Humeydi (551) Acurri əş-Şəriyə (92-94) Begavi Şerhus Sünne (1/200)
Tahavi Meanil Asar (4/209) İbni Abdilberr ət-Temhid (1/151) Ru'yanı (698)
Herevi Zemmu'l-Kelam (207-208) İbni Həzm əl İhkam (2/210)
7 Hasen ligayrihi. Taberani (4/111)
8 Səhih ligayrihi. Əhməd (2/367, 483) İbn Macə (21) İbn Batta əl-İbane (64) Acurri
əş-Şəriyə (96) Herevi Zemmu'l-Kelam (214)
9 Herevi Zemmu'l-Kelam
(215)
10 Hasen ligayrihi. Hatib əl-Kifaye (13)
11 Səhih ligayrihi. Əbu Yala (3/346) Hatib, əl-Fakih (260) Hatib əl-Kifaye (11,
12) Herevi Zemmu'l-Kelam (210, 213) İbn Abdilberr Camiu Beyani'l-əlm (1227)
ət-Temhid (1/152) Taberani Evsat (8/290)
12 Şafii Musned (1/20)
ər-Risalə (1107) Humeydi (551) Taberani (2/295) İbni Abdilberr Camiu
Beyani'l-əlm (1228) ət-Temhid (1/150) Herevi Zemmu'l-Kelam (209)
13 Abdurrazzak (4/533)
14 Hasen. Darekutni (4/245); Hakim; səhih qeydiylə (1/172); Beyhaki
(10/114); Hatib, əl-Fakih, (271);
Laleka_i, İ_tikad, (1/80); Bezzar (15/385) İbn Şahin ət-Tergib (528)
əl-Gaylaniyat (2/109); İbn Abdilberr
ət-Temhid (24/331); İbn Həzm əl-İhkam (6/243) Rəfii ət-Tərtib (4/178)
əl-Elbani, Menziletu's-Sunneti Fil-İslamda (s. 18) hasen demişdir.
15 Hatib əl-Bağdadi;
əl-Fakih vəl-Mutefekkih (1/306 nömrə: 272)
16 Səhih. Elbani Səhihə (2778) Hakim (2/406) Əhməd (4/146, 155) Əbu Ya'la
(3/285) Buxari Xalqı Ef'alil İbad (615) Herevi Zemmu'l-Kelam (2/28) Ruyani
(239) İbni Abdilberr Cami (2/193) Deylemi (6999) Fesevi Ma'rife (2/97) İbn
Abdilhakem Futuhu Misir (s. 293) Taberani (17/296)
17 Səhih. Hakim (4/516) Taberi Tehzibu'l-Asar (2002) Əhməd Zühd (1000) İbn
Vaddah el-Bidə (153) Hallal əs-Sunne (1292-93) Acurri əş-Şəriyə (35) İbn Əbi
Asım Zühd (1/179) Əbu Nuaym Hilye (1/281) İbn Batta əl-İbane (1/174, 2/571
nömrə: 1260)
18 Taberi
Tehzibu'l-Asar (2003)
19 Acurri əş-Şəriyə
(35)
20 Hallal əs-Sunne
(1356, 1369) Abdullah b. Əhməd əs-Sunne (1/323-324 nömrə: 663) İbn Əbi Şeybe
İman (s. 30) Əbu Ubeyd İman (s. 33) Taberi Tehzibu'l-Asar (2004) Acurri
əş-Şəriyə (s. 143-144)
21 Səhih həbs olunmuş. Darimi, (1/62) İbn Battanın el-İbanedə (83, 84, 790) mutabi
rəvayətiylə əsər səhihdir. Bu əsəri ayrıca Acurri, eş-Şeriada (1/175); İbn
Abdilberr, əl-Cami'də (1927); əl-Lalekai, Etiqadda (1/94) rəvayət etmişlər.
22 Celeb: Zəkat kolleksionerlərinin bir yerdə yerləşib, yığıb gətirəcək
kimsəni zəkat mallarının olduğu yerlərə göndərməsi.
23 Ceneb: Zəkat kolleksionerlərinin uzaq bir yerdə yerləşib zəkatın yanına
gətirilməsini əmr etməsi
24 Şigar nikahı: bacılarını bir-birlərinə verərək mehirsiz evlənmək.
25 Səhih. Müxtəsər olaraq: Əhməd (4/429); Əbu Davud (3/30); Tirmizi
(3/431); Nəsəi Sünenu's-Sugra (6/111) Uzun mətniylə: Taberani,
Mu'cemu'l-Kebir'de Əbu Davudun rəvayət yoluyla (18/219); İbn Əbi Asım, əs-Sunne
(2/386); İbn Batta, əl-İbane (1/233); əl-Elbani, Səhihi Əbi Davudda (2324)
səhih demişdir.
26 Səhih. Buxari (4604); Muslim (2125).
27 Səhih maktu. Darimi, (1/154); İbn Batta, əl-İbane (1/249) Yəhya əl-Hacuri
isnadı səhih demişdir. əl-Urfu'l-Verdi (s. 237)
28 Hasen. Əbu Yala (3/129) Taberani (4/23) Ruyanı (1545) Fesevi, Marife
(3/391) əl-Hilaiyyat (əl yazma nömrə: 873) Əbu Abdillah əl-Ferra Fevaid (17)
Buxari, Xalqı Ef'ali'l-İbad (403) İbn Qani, Mucem (1/187-188) İbn Asakir Tarix
(23/319) Herevi Zemmu'l-Kelam (1484) İbn Həcər Emaliyu'l-Mutlaka'da (s. 40 və
43) hasen demişdir. əl-Elbani, əs-Səhihə (3310)
29 Hasen ligayrihi. Hasen b. Arafe, Cüz (19) Beyhaki Delail (6/538)
Kadıyu'l-Maristan, Meşyeha (511) İbn Həcər Emaliyu'l-Mutlaka (s. 38) İsbehani,
ət-Tergib (48) Hatib Şerafu Ashabi'l-Hadis (s. 32) Əbul-Fevaris əz-Zeynəbi,
Məclisi Yevmi'l-Cu'mə (6) İbn Kəsr, Şuabu'l-İman (s. 32) əl-Elbani, əs-Səhihə
(3215)
30 Hasen ligayrihi. Bezzar (13/487) əl-Elbani, əs-Səhihə (3215)
31 Hasen. Hakim (1/96) Əbu Yala (1/147) Bezzar (1/412) İbn Abdilberr,
ət-Temhid (20/248) İbn Asakir (58/255) Herevi, Zemmu'l-Kelam (1486) Hatib,
Şerafu Ashabi'l-Hadis (s. 33) Begavi, Hədisi Mus'ab əz-Zubeyri (128) Cuzu Bibi
bt. Abdissamed əl-Hereviye (104) İbn Həcər, Emaliyu'l-Mutlaka (s. 37) Bezzar
xaricindəkilər Məhəmməd b. Əbi Humeyd yoluyla rəvayət etmişlər. O zəifdir.
Ancaq Bezzarın isnadı hasen bir isnaddır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder